crúim

Crúim is an example of a first-conjugation verb with a medial -dh- in the old spelling that has been deleted in Standardized Irish, thus rendering the verb irregular in the new spelling.  Its verbal noun is crú /kru:(h)/. The verbal adjective is crúite /kru:tʹi/. Crúitithe might be possible.

Audio files were read by Eoiní Mhaidhc Ó Súilleabháin, native speaker in the Cork Gaeltacht, August 10th-11th 2010.

Habitual present tense

	affirmative form			negative form
I	crúim audio	kru:mʹ		ní chrúim audio	nʹi: xru:mʹ
you s.	crúnn tú	kru:n tu:		ní chrúnn tú	nʹi: xru:n tu:
he	crúnn sé	kru:n sʹe:		ní chrúnn sé	nʹi: xru:n sʹe:
we	crúimíd	kru:mʹi:dʹ		ní chrúimíd	nʹi: xru:mʹi:dʹ
you pl.	crúnn sibh	kru:n sʹivʹ		ní chrúnn sibh	nʹi: xru:n sʹivʹ
they	crúid siad	kru:dʹ sʹiəd		ní chrúid siad	nʹi: xru:dʹ sʹiəd
one	crúitear	kru:tʹər		ní crúitear	nʹi: kru:tʹər

Simple past tense

	affirmative form			negative form
I	do chrús audio	də xru:s		níor chrús audio	nʹi:r xru:s
you s.	do chrúis	də xru:sʹ		níor chrúis	nʹi:r xru:sʹ
he	do chrúigh sé	də xru:gʹ sʹe:		níor chrúigh sé	nʹi:r xru:gʹ sʹe:
we	do chrúmair	də xru:mirʹ		níor chrúmair	nʹi:r xru:mirʹ
you pl.	do chrúbhair	də xru:u:rʹ		níor chrúbhair	nʹi:r xru:u:rʹ
they	do chrúdar	də xru:dər		níor chrúdar	nʹi:r xru:dər
one	do crúdh	də kru:g		níor crúdh	nʹi:r kru:g

Future tense

	affirmative form			negative form
I	crúfad, crúfaidh mé audio	kru:həd, kru:hi mʹe:		ní chrúfad, ní chrúfaidh mé audio	nʹi: xru:həd, nʹi: xru:hi mʹe:
you s.	crúfair, crúfaidh tú	kru:hirʹ, kru:hə tu:		ní chrúfair, ní chrúfaidh tú	nʹi: xru:hirʹ, nʹi: xru:hə tu:
he	crúfaidh sé	kru:hi sʹe:		ní chrúfaidh sé	nʹi: xru:hi sʹe:
we	crúfaimíd	kru:himʹi:dʹ		ní chrúfaimíd	nʹi: xru:himʹi:dʹ
you pl.	crúfaidh sibh	kru:hi sʹivʹ		ní chrúfaidh sibh	nʹi: xru:hi sʹivʹ
they	crúfaid siad	kru:hidʹ sʹiəd		ní chrúfaid siad	nʹi: xru:hidʹ sʹiəd
one	crúfar	kru:fər		ní crúfar	nʹi: kru:fər

Conditional tense

	affirmative form			negative form
I	do chrúfainn audio	də xru:hiŋʹ		ní chrúfainn audio	nʹi: xru:hiŋʹ
you s.	do chrúfá	də xru:fɑ:		ní chrúfá	nʹi: xru:fɑ:
he	do chrúfadh sé	də xru:həx sʹe:		ní chrúfadh sé	nʹi: xru:həx sʹe:
we	do chrúfaimís	də xru:himʹi:sʹ		ní chrúfaimís	nʹi: xru:himʹi:sʹ
you pl.	do chrúfadh sibh	də xru:həx sʹivʹ		ní chrúfadh sibh	nʹi: xru:həx sʹivʹ
they	do chrúfaidís	də xru:hidʹi:sʹ		ní chrúfaidís	nʹi: xru:hidʹi:sʹ
one	do crúfí	də kru:fʹi:		ní crúfí	nʹi: kru:fʹi:

AÓL had do chrúfí.

Habitual past or imperfect tense

	affirmative form			negative form
I	do chrúinn audio	də xru:ŋʹ		ní chrúinn audio	nʹi: xru:ŋʹ
you s.	do chrúthá	də xru:hɑ:		ní chrúthá	nʹi: xru:hɑ:
he	do chrúdh sé	də xru:x sʹe:		ní chrúdh sé	nʹi: xru:x sʹe:
we	do chrúimís	də xru:mʹi:sʹ		ní chrúimís	nʹi: xru:mʹi:sʹ
you pl.	do chrúdh sibh	də xru:x sʹivʹ		ní chrúdh sibh	nʹi: xru:x sʹivʹ
they	do chrúidís	də xru:dʹi:sʹ		ní chrúidís	nʹi: xru:dʹi:sʹ
one	do crúití	də kru:tʹi:		ní crúití	nʹi: kru:tʹi:

The second person singular can also be do chrútá /də xru:tɑ:/. AÓL had chrúití after the relative particle. It is likely he lenited the autonomous more in the conditional and past habitual.

Imperative mood

	affirmative form			negative form
I	crúim audio	kru:mʹ		ná crúim audio	nɑ: kru:mʹ
you s.	crúigh	kru:gʹ		ná crúigh	nɑ: kru:gʹ
he	crúdh sé	kru:x sʹe:		ná crúdh sé	nɑ: kru:x sʹe:
we	crúimís	kru:mʹi:sʹ		ná crúimís	nɑ: kru:mʹi:sʹ
you pl.	crúidh	kru:igʹ		ná crúidh	nɑ: kru:igʹ
they	crúidís	kru:dʹi:sʹ		ná crúidís	nɑ: kru:dʹi:sʹ
one	crúitear	kru:tʹər		ná crúitear	nɑ: kru:tʹər

AÓL’s plural imperative is not recorded, but may have been crúigis.

Present subjunctive

	affirmative form			negative form
I	go gcrúd audio	gə gru:d		nár chrúd audio	nɑ:r xru:d
you s.	go gcrúir	gə gru:rʹ		nár chrúir	nɑ:r xru:rʹ
he	go gcrúidh sé	gə gru: sʹe:		nár chrúidh sé	nɑ:r xru: sʹe:
we	go gcrúimíd	gə gru:mʹi:dʹ		nár chrúimíd	nɑ:r xru:mʹi:dʹ
you pl.	go gcrúidh sibh	gə gru: sʹivʹ		nár chrúidh sibh	nɑ:r xru: sʹivʹ
they	go gcrúid siad	gə gru:dʹ sʹiəd		nár chrúid siad	nɑ:r xru:dʹ sʹiəd
one	go gcrúitear	gə gru:tʹər		nár chrúitear	nɑ:r xru:tʹər

Imperfect subjunctive

	affirmative form			negative form
I	dá gcrúinn audio	dɑ: gru:ŋʹ		mara gcrúinn audio	mɑrə gru:ŋʹ
you s.	dá gcrúthá	dɑ: gru:hɑ:		mara gcrúthá	mɑrə gru:hɑ:
he	dá gcrúdh sé	dɑ: gru:x sʹe:		mara gcrúdh sé	mɑrə gru:x sʹe:
we	dá gcrúimís	dɑ: gru:mʹi:sʹ		mara gcrúimís	mɑrə gru:mʹi:sʹ
you pl.	dá gcrúdh sibh	dɑ: gru:x sʹivʹ		mara gcrúdh sibh	mɑrə gru:x sʹivʹ
they	dá gcrúidís	dɑ: gru:dʹi:sʹ		mara gcrúidís	mɑrə gru:dʹi:sʹ
one	dá gcrúití	dɑ: gru:tʹi:		mara gcrúití	mɑrə gru:tʹi: